Theo kinh tế học thì “Tiền tệ là tiền khi chỉ xét tới chức năng là phương tiện thanh toán, là đồng tiền được luật pháp quy định để phục vụ trao đổi hàng hóa và dịch vụ của một quốc gia hay nền kinh tế”. Theo định nghĩa này tiền tệ còn có thể gọi là tiền lưu thông. Triết học Marx-Lenin, dựa theo nghiên cứu về lịch sử và bản chất tiền tệ của K.Marx, định nghĩa: “Tiền tệ là hàng hoá đặc biệt được tách ra từ trong thế giới hàng hoá làm vật ngang giá chung thống nhất cho các hàng hoá khác, nó thể hiển lao động xã hội và biểu hiển quan hệ giữa những người sản xuất hàng hoá”.
>> Cách tải tài liệu từ 123doc.net không mất tiền, free
>> AUD là tiền gì? Tí giá quy đổi đồng AUD sang VNĐ như thế nào?
1. Tiền tệ theo quan điểm chủ nghĩa Mác – Lênin thì gồm có 5 chức năng sau:
– Chức năng thước đo giá trị: Giá trị của mỗi hàng hoá được biểu hiện bằng một lượng
tiền nhất định. Tiền tệ có thể làm thước đo giá trị vì bản thân nó cũng là một hàng hoá,
cũng có giá trị như những hàng hoá khác.
Khái niệm, chức năng và quá trình phát triển của tiền tệ
1/3
– Chức năng phương tiện lưu thông là một chức năng khác của tiền tệ. Lúc này, tiền làm
môi giới trong trao đổi hàng hoá và phải là tiền mặt.
– Chức năng phương tiện cất trữ: Làm chức năng này tiền rút khỏi lưu thông và nhất
thiết phải có đủ giá trị. Chỉ tiền vàng, tiền bạc, tiền thỏi, bạc nén và các của cải bằng
vàng, bạc mới làm được chức năng này.
– Chức năng phương tiện thanh toán: Khi tiền được dùng để trả nợ, dùng để trao đổi
hàng hoá… là khi tiền thực hiện chức năng này.
– Chức năng tiền tệ quốc tế: Tiền được dùng không chỉ trong phạm vi một quốc gia mà
còn có thể sử dụng ra ngoài phạm vi quốc gia, khi này tiền thực hiện chức năng tiền tệ
thế giới.
*Theo quan điểm của các nhà kinh tế học hiện đại, tiền tệ có ba chức năng tiêu biểu là:
Chức năng phương tiện trao đổi, chức năng phương tiện đo lường và tính toán giá trị và
chức năng phương tiện tích luỹ.
– Chức năng phương tiện trao đổi: Tiền là vật ngang giá chung, là trung gian làm cho sự
trao đổi hàng hoá giữa người này với người khác trở nên thuận lợi hơn. Phương tiện trao
đổi là chức năng quan trọng nhất của tiền tệ. Nếu không có chức năng này thì tiền tệ sẽ
không còn.
– Chức năng phương tiện đo lường và tính toán giá trị: Việc đo giá trị hàng hoá dịch vụ
bằng tiền cũng giống như việc đo khối lượng bằng cân và đo khoảng cách bằng mét.
Đơn vị tiền tệ là một thước do được sử dụng phổ biến trong các quan hệ xã hội. Nhờ
chức năng này mà tính chất tiền tệ hoá ngày càng phổ biến trong đo lường sự phát triển
của xã hội, đo lường mức sống của con người…Nó đã tạo ra một nền kinh tế mang tính
chất tiền tệ.
– Chức năng phương tiện tích luỹ: Tích luỹ là cơ sở để tái sản xuất và mở rộng sản xuất
cho nên nó cũng là cơ sở phát triển kinh tế. Tiền có được chức năng này là vì nó là
phương tiện trao đổi, là tài sản có tính lỏng cao nhất.
2. Quá trình phát triển tiền tệ
Khi nền kinh tế sơ khai, lúc bấy giờ chưa có ngân hàng, tiền sử dụng trong trao đổi là
hiện vật (tiền hàng hoá) là những loại tiền được làm ra từ các dạng vật chất mà bản thân
nó đã có giá trị sử dụng sẵn, nó không do một tổ chức nào phát hành. Khi nền sản xuất
và trao đổi hàng hoá ngày càng phát triển, loài người đã tìm kiếm và khai thác được kim
loại cùng với sự bộc lộ nhiều nhược điểm của tiền hàng hoá khi kim loại được chọn làm
vật ngang giá chung với ưu điểm như: Có độ bền, gọn, giá trị phổ biến. Để thuận tiện
cho lưu thông tiền kim loại, ngân hàng đã quy định thống nhất việc đúc tiền như về kích
Khái niệm, chức năng và quá trình phát triển của tiền tệ
2/3
thước, hình dáng, trọng lượng cho mỗi đơn vị tiền tệ, đặt tên cho đồng tiền, quy ước các
bộ phận chia nhỏ của đồng tiền. Tiền kim loại do nhà nước và cá nhân đúc nhưng đều
phải được nhà nước quản lý, điều này đánh dấu sự ra đời của nghiệp vụ phát hành tiền.
Chính nhờ đồng tiền này mà nền kinh tế đi vao ổn định hơn, cũng dựa trên cơ sở đó, nhà
nước lúc bấy giờ không chỉ phát hành bằng tiền kim loại mà còn phát hành ra tiền giấy.
Như vậy, trong giai đoạn này đã xuất hiện tiền kim loại và tiền giấy, tuy nhiên chưa xuất
hiện ngân hàng.
Ngân hàng xuất hiện là một tất yếu khách quan do yêu cầu của nền kinh tế. Ngân hàng
thương mại (NHTM) là ngân hàng xuất hiện đầu tiên, trong giai đoạn đầu này hoạt động
của ngân hàng còn rất sơ khai, ngân hàng sẽ phát hành ra các chứng thư hay các kỳ
phiếu đúng bằng giá trị của vàng mà khách hàng gửi vào ngân hàng, chính mà khả năng
chuyển đổi các giấy tờ đó ra vàng luôn đảm bảo được thuận tiện. Tuy nhiên, với tốc độ
buôn bán lưu thông ngày càng tăng, nhu cầu về tiền ngày càng nhiều thúc đẩy sự ra đời
của hàng loạt NHTM. Điều này dẫn tới trong lưu thông có rất nhiều kỳ phiếu ngân hang
khác nhau, nhiều ngân hàng vì mục tiêu lợi nhuận đã phát hành kỳ phiếu ra lưu thông
không có vàng để đảm bảo khả năng thanh toán làm cho người dân nghi ngờ và mất uy
tín của khách hàng đối với ngân hàng nhỏ và họ đổ xô nhau đến các ngân hàng lớn, do
đó ngân hàng lớn có điều kiện mở rộng quy mô và thâu tóm các ngân hàng nhỏ. Bên
cạnh đó,với nhiều loại giấy được đưa vao lưu thông làm cho tiền tệ mất ổn định, do đó
buộc nhà nước phải can thiệp để thống nhất việc phát hành tiền và đảm bao an toàn cho
lưu thông giấy bạc ngân hàng bằng cách chỉ cho một số ngân hàng thực hiện phát hành
giấy bạc ngân hàng gọi là ngân hàng phát hành. Ngân hàng phát hành là những ngân
hàng có vốn lớn, số lượng chi nhánh nhiều, có uy tín trên thị trường.
Cuối thế kỷ XIX, một số nước đã hình thành ngân hàng phát hành, các ngân hàng phát
hành này đã thực hiện một số chức năng của NHTW. Và đến đầu thế kỷ XX thì các chức
năng phát hành tiền đã hoàn toàn tách khỏi chức năng kinh doanh tiền tệ của NHTM,
đánh dấu sự ra đời của NHTW, và NHTW trở thành cơ quan độc quyền phát hành tiền
trong một quốc gia. Quá trình phát triển công nghệ ngân hàng ngày càng hiện đại đã cho
phép thay thế một phần giấy bạc ngân hàng, tiền kim loại do NHTW phát hành bằng
tiền điện tử, điều này mang lại một lợi ích to lớn cho bất kỳ một quốc gia nào vì nó giúp
cho việc tăng tốc độ luân chuyển vốn cho nền kinh tế.
* Ngoài lề: Kiếm tiền như thế nào? Bạn có thể học kiếm tiền online trên điện thoại thông qua bài viết
